Hướng dẫn lập báo cáo quyết toán thuế mới nhất

Việc lập báo cáo quyết toán thuế được xem là giai đoạn quan trọng đối với các doanh nghiệp vào thời điểm cuối năm tài chính. Để công tác lập báo cáo quyết toán hiệu quả nhất, doanh nghiệp cần hiểu rõ công việc này và có sự chuẩn bị chu đáo từ trước. Trong đó, câu hỏi mà nhiều doanh nghiệp và các bạn kế toán quan tâm là: doanh nghiệp cần lưu ý gì khi thực hiện quyết toán thuế? Để san sẻ nỗi lo và hỗ trợ các bạn kiến thức và kỹ năng lập báo cáo quyết toán hiệu quả hơn, MISA AMIS tổng hợp chia sẻ đến các bạn nội dung chi tiết hướng dẫn lập Báo cáo quyết toán mới nhất.

1. Báo cáo quyết toán thuế là gì?

Báo cáo quyết toán thuế là quá trình tổng hợp, kê khai và xác định số tiền thuế phải nộp của doanh nghiệp hoặc cá nhân trong một kỳ tính thuế nhất định. Việc lập báo cáo quyết toán thuế không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ nghĩa vụ thuế mà còn đảm bảo tính minh bạch trong tài chính, hạn chế các rủi ro pháp lý do kê khai sai hoặc chậm nộp thuế.

Căn cứ theo khoản 10 và khoản 11, Điều 3, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, việc quyết toán thuế có thể được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Theo năm dương lịch: Từ 01/01 đến 31/12 hàng năm.
• Theo năm tài chính: Nếu doanh nghiệp đăng ký năm tài chính khác với năm dương lịch, báo cáo quyết toán thuế sẽ thực hiện theo năm tài chính đã đăng ký.
• Trường hợp thời gian ít hơn một năm: Áp dụng khi doanh nghiệp chấm dứt hoạt động, giải thể hoặc phát sinh nghĩa vụ thuế nhưng không hoạt động đủ một năm.

Doanh nghiệp phải thực hiện lập báo cáo quyết toán thuế cho nhiều sắc thuế khác nhau, bao gồm các sắc thuế chính như:

• Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
• Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)
• Thuế tài nguyên

2. Những quy định liên quan đến báo cáo quyết toán thuế 

2.1 Quy định pháp luật về thuế liên quan đến báo cáo quyết toán thuế

Việc lập báo cáo quyết toán thuế phải tuân thủ chặt chẽ theo các quy định pháp luật hiện hành. Dưới đây là một số văn bản pháp luật quan trọng quy định về quyết toán thuế:

• Luật Quản lý thuế 2019 số 38/2019/QH14: Là văn bản pháp lý cao nhất quy định về quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế, nguyên tắc kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế.
• Nghị định 126/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết Luật Quản lý thuế 2019, quy định về thời hạn quyết toán thuế, phương thức kê khai và các trường hợp miễn, giảm thuế.
• Thông tư 80/2021/TT-BTC: Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định 126/2020/NĐ-CP, trong đó có quy định về hồ sơ quyết toán thuế, phương thức khai thuế và các thủ tục liên quan.

Tuy nhiên, để biết cụ thể quy định quyết toán thuế của từng sắc thuế, cần tham khảo thêm các văn bản hướng dẫn riêng biệt cho từng loại thuế. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết quy định quyết toán thuế đối với một số sắc thuế quan trọng.

2.1.1. Quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp

Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp thì được quy định chi tiết trong một số văn bản sau:

• Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới nhất là Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008,
• Nghị định 146/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 100/2016/NĐ-CP và Nghị định 12/2015/NĐ-CP
• Nghị định 57/2021/NĐ-CP bổ sung điểm g khoản 2 Điều 20 Nghị định 218/2013/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 12/2015/NĐ-CP)
• Thông tư 78/2014/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị định 218/2013/NĐ-CP và hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, có hiệu lực kể từ ngày 02/8/2014.
• Thông tư 119/2014/TT-BTC
• Thông tư 151/2014/TT-BTC
• Thông tư 96/2015/TT-BTC
• Thông tư liên tịch 12/2016/TTLT-BKHCN-BTC hướng dẫn nội dung chi và quản lý phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp, có hiệu lực kể từ ngày 01/9/2016.
• Thông tư 130/2016/TT-BTC hướng dẫn Nghị định 100/2016/NĐ-CP và sửa đổi một số điều tại các Thông tư về thuế, có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2016.
• Thông tư 25/2018/TT-BTC hướng dẫn Nghị định 146/2017/NĐ-CP và sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 78/2014/TT-BTC, Thông tư 111/2013/TT-BTC, có hiệu lực kể từ ngày 01/5/2018.

2.1.2. Quy định về thuế thu nhập cá nhân 

Đối với thuế thu nhập cá nhân thì được quy định chi tiết trong một số văn bản sau:

• Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007
• Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2012
• Luật sửa đổi các Luật về thuế 2014
• Nghị định 65/2013/NĐ-CP hướng dẫn Luật thuế thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân
• Nghị định 12/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về thuế
• Thông tư 111/2013/TT-BTC Hướng dẫn Luật thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 65/2013/NĐ-CP
• Thông tư 20/2010/TT-BTC hướng dẫn thủ tục hành chính về thuế thu nhập cá nhân
• Thông tư 92/2015/TT-BTC hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh;
• Thông tư 151/2014/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị định 91/2014/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định quy định về thuế
• Thông tư 119/2014/TT-BTC sửa đổi Thông tư 156/2013/TT-BTC, 111/2013/TT-BTC, 219/2013/TT-BTC, 08/2013/TT-BTC, 85/2011/TT-BTC, 39/2014/TT-BTC và 78/2014/TT-BTC 13. Thông tư 96/2016/TT-BTC hướng dẫn hồ sơ, thủ tục miễn thuế thu nhập cá nhân
• Thông tư 40/2021/TT-BTC hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh do Bộ Tài chính ban hành
• Thông tư 80/2021/TT-BTC hướng dẫn Luật Quản lý thuế và Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành

Ngoài ra còn nhiều quy định về các sắc thuế khác nữa nhưng do giới hạn bài viết nên MISA AMIS xin chia sẻ một số sắc thuế phổ thông tiêu biểu trên đây.

2.2. Những lưu ý trong việc áp dụng các quy định pháp luật về thuế khi quyết toán thuế tại doanh nghiệp

Căn cứ theo quy định tại khoản 6, Điều 8, Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế 2019 quy định về quyết toán các khoản thuế như sau:

2.2.1. Đối tượng phải quyết toán thuế

Các loại thuế, khoản thu thuộc các đối tượng sau:

• Đối tượng khai quyết toán năm
• Đối tượng quyết toán đến thời điểm giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động, chấm dứt hợp đồng hoặc tổ chức lại doanh nghiệp.

Cụ thể:

Lưu ý: Trường hợp chuyển đổi loại hình doanh nghiệp (không bao gồm doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa) mà doanh nghiệp chuyển đổi kế thừa toàn bộ nghĩa vụ về thuế của doanh nghiệp được chuyển đổi thì không phải khai quyết toán thuế đến thời điểm có quyết định về việc chuyển đổi doanh nghiệp, doanh nghiệp khai quyết toán khi kết thúc năm. 

2.2.2. Các khoản thuế phải quyết toán thường gặp

– Thuế tài nguyên.

– Thuế thu nhập doanh nghiệp (trừ thuế thu nhập doanh nghiệp từ chuyển nhượng vốn của nhà thầu nước ngoài; thuế thu nhập doanh nghiệp kê khai theo phương pháp tỷ lệ trên doanh thu theo từng lần phát sinh).

– Thuế thu nhập cá nhân đối với tổ chức, cá nhân trả thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công. Cụ thể như sau:

• Tổ chức, cá nhân trả thu nhập từ tiền lương, tiền công có trách nhiệm khai quyết toán thuế và quyết toán thay cho các cá nhân có ủy quyền do tổ chức, cá nhân trả thu nhập chi trả, không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế.
• Trường hợp tổ chức, cá nhân không phát sinh trả thu nhập thì không phải khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân.
• Trường hợp cá nhân là người lao động được điều chuyển từ tổ chức cũ đến tổ chức mới do tổ chức cũ thực hiện sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp hoặc tổ chức cũ và tổ chức mới trong cùng một hệ thống thì tổ chức mới có trách nhiệm quyết toán thuế theo ủy quyền của cá nhân đối với cả phần thu nhập do tổ chức cũ chi trả và thu lại chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân do tổ chức cũ đã cấp cho người lao động (nếu có).

Chú ý: Trường hợp cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công trực tiếp quyết toán thuế với cơ quan thuế thì sẽ do cá nhân thực hiện trực tiếp.

– Thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp trực tiếp của nhà thầu nước ngoài quyết toán khi kết thúc hợp đồng nhà thầu; thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp hỗn hợp của nhà thầu nước ngoài quyết toán khi kết thúc hợp đồng nhà thầu; thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp kê khai của nhà thầu nước ngoài quyết toán theo năm.

2.2.3. Hồ sơ khai quyết toán thuế

Căn cứ theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 43, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định về hồ sơ khai quyết toán thuế như sau:

Hồ sơ khai quyết toán thuế khi kết thúc năm gồm tờ khai quyết toán thuế năm, báo cáo tài chính năm, tờ khai giao dịch liên kết; các tài liệu khác có liên quan đến quyết toán thuế.

2.2.4. Thời hạn nộp hồ sơ khai quyết toán thuế

Căn cứ theo Điều 44, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định về thời hạn khai quyết toán thuế như sau:

– Đối với loại thuế có kỳ tính thuế theo năm được quy định như sau:

• Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ quyết toán thuế năm; chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ khai thuế năm;
• Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 4 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch đối với hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân của cá nhân trực tiếp quyết toán thuế;
• Chậm nhất là ngày 15 tháng 12 của năm trước liền kề đối với hồ sơ khai thuế khoán của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán; trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh mới kinh doanh thì thời hạn nộp hồ sơ khai thuế khoán chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh.

– Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với loại thuế khai và nộp theo từng lần phát sinh nghĩa vụ thuế chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế.

– Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với trường hợp chấm dứt hoạt động, chấm dứt hợp đồng hoặc tổ chức lại doanh nghiệp chậm nhất là ngày thứ 45 kể từ ngày xảy ra sự kiện.

2.3. Mức xử phạt khi không nộp báo cáo quyết toán thuế

Mức phạt hành chính đối với hành vi chậm nộp hoặc không nộp hồ sơ quyết toán thuế năm được quy định tại Điều 13 Nghị định 125/2020/NĐ-CP như sau:

Lưu ý: Trường hợp số tiền phạt nếu áp dụng theo khoản này lớn hơn số tiền thuế phát sinh trên hồ sơ khai thuế thì số tiền phạt tối đa đối với trường hợp này bằng số tiền thuế phát sinh phải nộp trên hồ sơ khai thuế nhưng không thấp hơn mức trung bình của khung phạt tiền quy định tại khoản 4 Điều này.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

• Buộc nộp đủ số tiền chậm nộp tiền thuế vào ngân sách nhà nước đối với hành vi vi phạm quy định tại (i), (ii), (iii), (iv) và (v) trong trường hợp người nộp thuế chậm nộp hồ sơ khai thuế dẫn đến chậm nộp tiền thuế;
• Buộc nộp hồ sơ khai thuế, phụ lục kèm theo hồ sơ khai thuế đối với hành vi quy định tại (iv.3), (iv.4).

3. Hướng dẫn 5 bước lập báo cáo quyết toán

Các bước lập báo cáo quyết toán được thực hiện cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ chứng từ, số liệu trong kỳ báo cáo

Trước khi lập báo cáo quyết toán thuế, kế toán cần tập hợp đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan để đảm bảo số liệu kê khai chính xác. Các tài liệu quan trọng cần chuẩn bị gồm:

• Tờ khai thuế: Tổng hợp các tờ khai thuế hàng tháng/hàng quý của từng sắc thuế cần quyết toán.
• Hóa đơn, chứng từ mua vào, bán ra: Kiểm tra và đối chiếu với sổ sách kế toán.
• Giấy nộp tiền thuế vào ngân sách nhà nước: Đối chiếu số tiền đã nộp và số thuế thực tế phát sinh.
• Sổ cái các tài khoản kế toán liên quan: Đảm bảo số liệu hạch toán chính xác.
• Sổ chi tiết các tài khoản: Kiểm tra các khoản doanh thu, chi phí, công nợ liên quan đến quyết toán thuế.

Sau khi tập hợp xong, kế toán cần rà soát lại toàn bộ số liệu, chứng từ để kịp thời điều chỉnh nếu phát hiện sai sót, tránh ảnh hưởng đến báo cáo quyết toán thuế.

Bước 2: Tích hợp và tổng hợp số liệu từ các tờ khai đã lập hoặc các bộ phận liên quan

Kế toán tiến hành tổng hợp số liệu từ các tờ khai đã lập trước đó hoặc các báo cáo từ các bộ phận khác trong doanh nghiệp như:

• Số liệu thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, thuế TTĐB… từ tờ khai đã nộp hàng tháng, hàng quý.
• Báo cáo tài chính, báo cáo kết quả kinh doanh: Tổng hợp doanh thu, chi phí, lợi nhuận để xác định số thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Báo cáo lãi lỗ, bảng phân bổ chi phí từ bộ phận kế toán, tài chính.
• Số liệu từ bộ phận mua hàng, sản xuất, xuất nhập khẩu: Đối với doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu hoặc sản xuất.

Mục tiêu của bước này là xác định chính xác tổng số thuế phải nộp trong kỳ, đảm bảo không bỏ sót hoặc tính sai số liệu.

Bước 3: Lập bảng báo cáo quyết toán

Sau khi tổng hợp số liệu, kế toán sẽ tiến hành lập báo cáo quyết toán thuế theo mẫu quy định.

• Xác định biểu mẫu quyết toán thuế phù hợp với từng loại thuế theo quy định hiện hành.
• Nhập dữ liệu vào báo cáo quyết toán: Đảm bảo số liệu chính xác, phản ánh đúng tình hình tài chính và nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
• Kiểm tra tính hợp lý của các khoản thuế: Đối với các sắc thuế có tính phân bổ (ví dụ: thuế GTGT đầu vào, thuế TNDN), cần áp dụng phương pháp phân bổ theo hướng dẫn tại Thông tư 80/2021/TT-BTC.

Lưu ý: Doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ số liệu trước khi hoàn tất báo cáo, đặc biệt là các khoản thuế đã kê khai và thuế thực tế phải nộp để tránh sai sót. Cụ thể, doanh nghiệp nên chú ý:

• Chuẩn bị đầy đủ hệ thống sổ sách và chứng từ kế toán.
• Cần rà soát và kiểm tra toàn bộ chứng từ kế toán liên quan đến sắc thuế cần quyết toán.
• Nên sử dụng phần mềm kế toán có tính năng lập tờ khai thuế tự động để tổng hợp nhanh báo cáo và dễ dàng kiểm tra lại số liệu báo cáo trước khi nộp báo cáo quyết toán thuế.

Hiểu được nhu cầu của kế toán doanh nghiệp trong việc có được hỗ trợ từ phần mềm kế toán khi thực hiện những nghiệp vụ phức tạp như nghiệp vụ Thuế, MISA phát triển phần mềm kế toán online MISA AMIS với đầy đủ tiện ích để giúp kế toán Thuế dễ dàng hơn khi thực hiện nghiệp vụ:

• Tự động lập tờ khai theo mẫu biểu mới nhất.
• Tự động tổng hợp số liệu lên tờ khai, các phụ lục kèm theo và báo cáo thuế theo mẫu biểu mới nhất và theo phương pháp tính thuế mà doanh nghiệp đang sử dụng
• Nộp tờ khai, nộp thuế điện tử trực tiếp cho cơ quan thuế từ phần mềm
• Kiểm tra tình trạng hoạt động của khách hàng, nhà cung cấp
• Các tiện ích khác: tự động khấu trừ thuế, tự động hạch toán điều chỉnh thuế GTGT khi lập tờ khai…

Xem mô tả thực hiện nghiệp vụ qua hình ảnh và video dưới đây:

Bước 4: Chuẩn bị hồ sơ nộp báo cáo quyết toán

Các loại hồ sơ doanh nghiệp cần chuẩn bị để nộp báo cáo quyết toán:

• Tờ khai quyết toán thuế theo mẫu Thông tư 80/2021/TT-BTC
• Các phụ lục kèm theo quyết toán thuế nếu có.

Ngoài ra, còn một số chứng từ doanh nghiệp cần lưu lại để giải trình chứng minh số liệu trên báo cáo quyết toán thuế khi cơ quan thuế thanh kiểm tra sau này như:

• Các chứng từ xuất nhập khẩu liên quan đến nguyên liệu nhập khẩu, hồ sơ nhập khẩu,… và các tờ khai hải quan, chứng từ nộp thuế khi xuất nhập khẩu hàng hóa.
• Các bảng định mức, điều chỉnh định mức sản xuất
• Chứng từ nhập, xuất kho đối với nguyên vật liệu khi sản xuất sản phẩm trong kỳ báo cáo
• Các chứng xuất nhập phế liệu, phế thải trong sản xuất
• Bộ báo cáo tài chính, các khoản hạch toán chi tiết liên quan đến các số liệu báo cáo

>>> Xem thêm: Cách lập tờ khai quyết toán thuế TNDN theo mẫu 03/TNDN của TT80

Bước 5: Nộp hồ sơ quyết toán thuế 

Các doanh nghiệp, cá nhân khi quyết toán thuế sẽ nộp online tại trang thuế điện tử: https://thuedientu.gdt.gov.vn/ của Tổng cục thuế.

Trong đó: Nếu là doanh nghiệp, tổ chức thì nộp tại phân hệ “Doanh nghiệp” còn nếu là cá nhân trực tiếp quyết toán thì nộp tại phân hệ “Cá nhân”.

*Lưu ý: Nếu cá nhân chưa đăng ký quyết toán điện tử thì phải đăng ký giao dịch điện tử trước khi quyết toán hoặc nộp quyết toán bằng bản giấy cho cơ quan thuế.

Trên đây toàn bộ những kinh nghiệm, kỹ năng và kiến thức cơ bản về quyết toán thuế mà doanh nghiệp cần chú ý trong quá trình thực hiện quyết toán thuế.

Việc lập báo cáo quyết toán thuế đòi hỏi kế toán phải xử lý khối lượng dữ liệu lớn và đảm bảo tính chính xác tuyệt đối. Để tăng tốc độ xử lý, hạn chế sai sót và giảm áp lực công việc, doanh nghiệp có thể sử dụng phần mềm kế toán online MISA AMIS với các tính năng nổi bật:

• Tự động tổng hợp số liệu thuế từ các giao dịch phát sinh trong kỳ, giúp lập báo cáo nhanh chóng.
• Kết nối trực tiếp với hệ thống thuế điện tử để kê khai và nộp tờ khai online.
• Tích hợp hóa đơn điện tử, ngân hàng điện tử để đồng bộ dữ liệu, giúp kế toán dễ dàng đối chiếu sổ sách.
• Hỗ trợ lập báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán thuế theo đúng chuẩn quy định của Bộ Tài chính.

Kính mời Quý doanh nghiệp, Anh/Chị Kế toán doanh nghiệp đăng ký trải nghiệm miễn phí bản demo phần mềm kế toán online MISA AMIS 15 ngày full tính năng ngay hôm nay.

Dùng ngay miễn phí