Trong hệ thống phân phối, buôn bán thực phẩm là cầu nối quan trọng giúp đưa sản phẩm từ nhà sản xuất đến điểm bán lẻ, thúc đẩy sự lan tỏa của hàng hóa ra thị trường. Đây cũng là ngành kinh doanh đầy tiềm năng, mang lại lợi nhuận lớn. Vậy mô hình bán buôn thực phẩm nào đang giàu tiềm năng khai thác nhất hiện nay? Cùng MISA AMIS tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
I. Hiểu về bán buôn thực phẩm là gì?
1. Khái niệm bán buôn thực phẩm
Bán buôn thực phẩm là hoạt động kinh doanh trong đó các đơn vị, doanh nghiệp (gọi là nhà bán buôn) mua thực phẩm từ nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp lớn, sau đó phân phối lại cho các nhà bán lẻ, siêu thị hoặc cửa hàng thực phẩm.
Mục đích của bán buôn thực phẩm là cung cấp nguồn hàng ổn định và số lượng lớn, giúp các nhà bán lẻ có thể đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Các sản phẩm bao gồm thịt, trứng, sữa, gạo, rau củ quả, bánh kẹo, đồ uống, gia vị…
Khác với bán lẻ, nhà bán buôn thực phẩm không tiếp xúc trực tiếp với người tiêu dùng cuối cùng mà chủ yếu giao dịch với nhà phân phối hoặc đại lý. Do đó, quy mô giao dịch của bán buôn thường lớn hơn, giá cả hợp lý hơn và có tính ổn định hơn so với các mô hình bán lẻ.
Mô hình này cũng không yêu cầu nhà bán buôn phải chịu trách nhiệm quảng bá hay đảm bảo doanh số bán hàng, họ chỉ quan tâm đến lợi nhuận từ việc mua và bán lại sản phẩm với mức giá chênh lệch.
2. Mã ngành bán buôn thực phẩm
Mã ngành 4632 là mã ngành thuộc Quyết định 27/2018/QĐ-TTg, quy định về các hoạt động bán buôn thực phẩm. Mã ngành này bao gồm các nhóm sản phẩm sau:
Mã nhóm | Tên nhóm | Bao gồm |
---|---|---|
46321 | Bán buôn thịt và các sản phẩm từ thịt | Bán buôn thịt gia súc, gia cầm tươi, đông lạnh và các sản phẩm chế biến từ thịt như xúc xích, giò chả. |
46322 | Bán buôn thủy sản | Bán buôn các loại thủy sản tươi, đông lạnh và chế biến như cá, tôm, cua, mực, bạch tuộc. |
46323 | Bán buôn rau, quả | Bán buôn rau củ, trái cây tươi, đông lạnh và chế biến, cùng với các sản phẩm nước ép từ rau quả. |
46324 | Bán buôn cà phê | Bán buôn cà phê hạt, đã hoặc chưa rang, cà phê bột. |
46325 | Bán buôn chè | Bán buôn các loại chè đen, chè xanh đã hoặc chưa chế biến, đóng gói, bao gồm chè túi lọc. |
46326 | Bán buôn đường, sữa và các sản phẩm sữa, bánh kẹo và các sản phẩm chế biến từ ngũ cốc, bột, tinh bột | Bán buôn các sản phẩm đường, bánh kẹo, sữa, các sản phẩm từ sữa như bơ, phomat, mì sợi, bún, và các sản phẩm chế biến từ ngũ cốc. |
46329 | Bán buôn thực phẩm khác | Bán buôn các sản phẩm khác như trứng, dầu mỡ động thực vật, gia vị, và thức ăn cho động vật cảnh. |
Các hoạt động không thuộc mã ngành này như pha trộn rượu vang hoặc bán thức ăn cho động vật cảnh sẽ được phân vào các nhóm ngành khác (46331 hoặc 46329).
3. Đặc điểm của bán buôn thực phẩm
Thực phẩm là mặt hàng thiết yếu, phục vụ nhu cầu tiêu dùng hằng ngày của mỗi người. Vì tính chất đặc biệt đó nên ngành bán buôn thực phẩm cũng mang một số đặc điểm riêng so với các ngành kinh doanh khác, cụ thể:
- Quy mô giao dịch lớn: Các giao dịch trong bán buôn thực phẩm thường có khối lượng lớn và giá trị cao, giúp các nhà bán buôn có thể cung cấp lượng sản phẩm ổn định cho các nhà bán lẻ hoặc đại lý.
- Vòng đời sản phẩm ngắn và tỷ lệ mua lại cao: Thực phẩm có vòng đời ngắn, không giống như các ngành hàng khác như thiết bị điện tử hay vật liệu xây dựng. Do đó, doanh nghiệp bán buôn thực phẩm phải chú trọng vào chỉ số Doanh số sản lượng (Sales volume) và Tỷ lệ mua lại (Repurchase rate), bởi lợi nhuận trên mỗi đơn vị sản phẩm tương đối thấp và nhu cầu tái mua của người tiêu dùng rất cao.
-
Chịu ảnh hưởng lớn từ yếu tố thời vụ và xu hướng tiêu dùng: Do tính chất ngành thực phẩm, việc tiêu thụ các mặt hàng thực phẩm có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thời vụ, lễ hội, cũng như xu hướng tiêu dùng hiện tại, ví dụ như sự thay đổi trong thói quen ăn uống hay xu hướng tiêu thụ thực phẩm hữu cơ.
Với những đặc thù này, việc xây dựng và quản lý kênh phân phối hiệu quả đóng vai trò sống còn trong hoạt động bán buôn thực phẩm. Tải ngay eBook Xây dựng và quản lý kênh phân phối hiện đại để nắm được các chiến lược, mô hình phân phối tối ưu nhất hiện nay. Click vào ảnh để tải miễn phí!
4. Kênh phân phối của ngành hàng bán buôn thực phẩm
Xét theo mục đích sử dụng, bán buôn thực phẩm có 2 kênh phân phối chính là On – Trade (Kênh tiêu dùng tại chỗ) và Off – Trade (Kênh mua mang về).
- Với kênh On – Trade (Kênh tiêu dùng tại chỗ), nhà bán buôn sẽ bán thực phẩm cho nhà hàng, quán ăn, canteen trường học/ công ty, rạp chiếu phim, khu vui chơi,… Những địa điểm này sẽ chế biến hoặc chia nhỏ số lượng thực phẩm để bán lại cho người tiêu dùng cuối sử dụng ngay tại chỗ.
- Với kênh Off – Trade (Kênh mua mang về), nhà bán buôn sẽ bán thực phẩm cho các cửa hàng tạp hóa, siêu thị, đại siêu thị, cửa hàng tiện lợi… Các điểm bán lẻ này sẽ bán cho khách hàng phục vụ mục đích mua mang về. Ngoài ra, buôn bán thực phẩm online trên một số nền tảng thương mại điện tử B2B cũng được coi là một kiểu phân phối nằm trong kênh Off – Trade.
Như vậy, có thể hiểu nhà bán buôn thực phẩm là đơn vị trung gian nằm giữa nhà cung ứng (mối nhập hàng) và nhà bán lẻ (mối bán hàng). Mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữ các đối tác này chính là chìa khóa giúp nhà bán buôn thực phẩm đạt được thành công.
Để xây dựng được mối quan hệ hợp tác bền vững đó, nhà bán buôn cần biết cách xây dựng mô hình chuỗi cung ứng hiệu quả với dịch vụ khách hàng tốt. Mô hình O2O2O là mô hình bán buôn thực phẩm giàu tiềm năng đang được ứng dụng nhiều nhất hiện nay.
II. O2O2O – Mô hình bán buôn thực phẩm giàu tiềm năng
1. Mô hình bán buôn thực phẩm O2O2O là gì?
Mô hình O2O2O (Online to Offline to Online) là sự kết hợp linh hoạt giữa các kênh bán hàng trực tuyến (online) và trực tiếp (offline).
Trong ngành bán buôn thực phẩm, mô hình này cho phép các doanh nghiệp kết nối với khách hàng qua nền tảng trực tuyến, nhưng lại thực hiện giao dịch và giao hàng qua các kênh phân phối trực tiếp như nhà bán buôn, nhà phân phối, cửa hàng vật lý.
Cụ thể, mô hình O2O2O trong bán buôn thực phẩm hoạt động như sau:
-
Online (O): Khách hàng (doanh nghiệp bán lẻ, nhà phân phối) tìm kiếm, chọn lựa và đặt mua các sản phẩm thực phẩm qua các nền tảng trực tuyến.
-
Offline (O): Các đơn hàng được xử lý, vận chuyển và phân phối qua các kênh offline như nhà bán buôn, nhà phân phối hoặc các cửa hàng thực phẩm vật lý.
-
Online (O): Sau khi nhận được hàng và phân phối, khách hàng có thể tiếp tục đặt hàng qua các kênh trực tuyến hoặc tham gia các chiến lược quảng bá để thu hút người tiêu dùng cuối.
Ưu điểm nổi bật của mô hình này là khả năng kết hợp linh hoạt giữa kênh bán hàng online và offline. Nếu chỉ có kênh trực tuyến, việc xây dựng lòng tin với khách hàng nhập sỉ sẽ khó khăn, trong khi bán trực tiếp qua cửa hàng lại bị giới hạn về diện tích và tiếp cận khách hàng. O2O2O giúp doanh nghiệp khắc phục những vấn đề này, tối ưu hóa quy trình bán hàng và chăm sóc khách hàng.
Tuy nhiên, mô hình O2O2O không phải lúc nào cũng phù hợp với mọi doanh nghiệp bán buôn thực phẩm. Doanh nghiệp cần có cơ sở vật chất thực tế như cửa hàng hoặc kho bãi trước khi triển khai kênh online, điều này khác biệt với mô hình O2O khi doanh nghiệp có thể bắt đầu bán hàng trực tuyến rồi mở cửa hàng sau.
2. Tại sao bán buôn thực phẩm theo mô hình O2O2O lại là xu hướng giàu tiềm năng?
Để hiểu rõ hơn về tiềm năng của mô hình O2O2O trong bán buôn thực phẩm, chúng ta có thể xem xét các khía cạnh sau:
Xu thế phát triển của Internet và Thương mại điện tử
Thương mại điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ. Năm 2023, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ đạt 20,5 tỷ USD, tăng 25% so với năm trước đó. Việt Nam nằm trong nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới.
Sự chuyển đổi từ mua hàng truyền thống sang mua hàng trực tuyến là xu hướng không thể đảo ngược.
Chủ đại lý và điểm bán lẻ ngày càng có thói quen tìm kiếm và so sánh nhiều nhà bán buôn thực phẩm thông qua các kênh online như website, hội nhóm trên mạng xã hội. Việc xuất hiện trên các nền tảng này giúp doanh nghiệp bán buôn thực phẩm tăng khả năng tiếp cận và thu hút khách hàng.
Lợi ích cho cả nhà bán buôn và đại lý/điểm bán lẻ
Đối với nhà bán buôn thực phẩm:
-
Tăng cường tương tác: Kết hợp online và offline giúp duy trì mối quan hệ với khách hàng, tạo sự tin tưởng và khuyến khích họ quay lại mua hàng. Ví dụ, một nhà bán buôn thực phẩm có thể dùng email marketing và các chiến dịch quảng cáo trực tuyến để cập nhật các sản phẩm mới và chương trình khuyến mãi đến các đại lý.
-
Mở rộng thị trường: Sử dụng kênh online giúp tiếp cận nhiều đại lý và điểm bán lẻ hơn, mở rộng mạng lưới phân phối.
-
Đa dạng hóa kênh phân phối: Kết hợp nhiều kênh giúp tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Đối với đại lý/điểm bán lẻ:
-
So sánh và lựa chọn dễ dàng: Kênh online cho phép so sánh giá cả, chất lượng và dịch vụ của nhiều nhà bán buôn, giúp lựa chọn đối tác phù hợp.
-
Tiếp cận thông tin nhanh chóng: Dễ dàng cập nhật thông tin về sản phẩm, chương trình khuyến mãi và chính sách từ các nhà bán buôn. Ví dụ, thông qua website hoặc nhóm bán buôn trên Zalo, các chủ cửa hàng có thể nhận được thông báo về sản phẩm mới, chương trình khuyến mãi, giúp họ nhanh chóng đưa ra quyết định mua hàng.
Để quản lý hiệu quả hệ thống phân phối này, nhiều doanh nghiệp đã sử dụng phần mềm MISA DMS – giải pháp hỗ trợ quản lý nhà phân phối, giám sát đội ngũ nhân viên thị trường, đặt hàng, tồn kho và chăm sóc đại lý trên một nền tảng duy nhất. Cụ thể MISA DMS giúp:
-
Quản lý kênh phân phối thực phẩm đa cấp: Theo dõi đầy đủ nhà phân phối, đại lý, điểm bán; quản lý đơn hàng, tồn kho, công nợ theo từng tuyến.
-
Tự động hóa quy trình đặt – giao hàng: Đại lý có thể đặt hàng trực tuyến, đơn được xử lý nhanh – đồng bộ với kho và kế toán, giảm thời gian giao dịch.
-
Giám sát nhân viên thị trường theo tuyến bán thực phẩm: Theo dõi lộ trình, điểm viếng thăm, check-in GPS; chấm công minh bạch, ghi nhận đơn hàng ngay tại điểm bán.
-
Quản lý tồn kho & khuyến mãi theo đặc thù ngành thực phẩm: Nắm rõ tồn kho theo điểm phân phối; thiết lập chương trình khuyến mãi theo khu vực, nhóm hàng (đồ tươi sống, đông lạnh, thực phẩm khô…).
-
Báo cáo nhanh theo thời gian thực: Xem báo cáo doanh số, độ phủ hàng, hiệu suất bán theo sản phẩm, khu vực, giúp ra quyết định kịp thời.
III. Kết luận
Như vậy, mô hình O2O2O ứng dụng trong hoạt động bán buôn thực phẩm đã giúp chuỗi cung ứng vượt ra ngoài khuôn khổ của những giao dịch giao hàng và nhận hàng đơn giản. Từ đó càng khẳng định tại sao bán buôn thực phẩm theo mô hình O2O2O lại là xu hướng giàu tiềm năng hiện nay.
Qua bài viết này, mong rằng bạn đọc đã có thêm hiểu biết về bán buôn thực phẩm là gì và mô hình bán buôn thực phẩm giàu tiềm năng nhất hiện nay – O2O2O. Theo đó, nếu đang là nhà bán buôn thực phẩm hoặc có mong muốn trở thành nhà bán buôn thực phẩm, bạn nên thực sự chú trọng đầu tư vào kênh bán hàng trực tuyến thay vì xây dựng cho có.