Phân tích tài chính doanh nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ các nhà quản trị đưa ra quyết định điều hành chính xác. Trong số các chỉ số tài chính, EBIT (Earnings Before Interest and Tax) là chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, phản ánh khả năng tạo ra lợi nhuận trước khi chịu ảnh hưởng của lãi vay và thuế và cung cấp cái nhìn sâu về sức khỏe tài chính doanh nghiệp. Hãy cùng MISA AMIS tìm hiểu chi tiết về vai trò và ý nghĩa của EBIT qua bài viết dưới đây.
1. EBIT là gì?
EBIT (Earnings Before Interest and Taxes) là một chỉ số tài chính quan trọng, đo lường lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp trước khi trừ đi các chi phí lãi vay và thuế thu nhập. EBIT thường được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tài chính và thuế.
Ngoài chỉ số EBITDA thì chỉ số EBIT cũng là một trong những chỉ số tài chính quan trọng mà nhà quản trị, nhà đầu tư và những đối tượng có liên quan sẽ xem xét khi đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp nhất định.
2. Ý nghĩa của chỉ số EBIT là gì?
2.1 Đối với nhà quản trị
EBIT đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh cốt lõi. Đây là chỉ số giúp nhà quản trị tập trung phân tích khả năng sinh lời từ các hoạt động kinh doanh chính mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như lãi vay hay thuế. Từ đó, nhà quản trị có thể xác định chính xác hiệu quả thực sự của doanh nghiệp và xây dựng các chiến lược phù hợp để tối ưu hóa lợi nhuận.
Ngoài ra, EBIT còn là công cụ hữu ích trong việc theo dõi hiệu suất kinh doanh. Sự thay đổi của chỉ số này theo thời gian giúp nhà quản trị nhận diện những bất cập, từ đó đưa ra các điều chỉnh chiến lược kịp thời nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững.
2.2 Đối với nhà đầu tư
EBIT là một chỉ số thiết yếu để so sánh khách quan giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành. EBIT cung cấp cái nhìn rõ ràng hơn về hiệu quả kinh doanh giúp nhà đầu tư dễ dàng đánh giá năng lực cốt lõi của doanh nghiệp.
Hơn nữa, EBIT còn là cơ sở để nhà đầu tư nhận định về tiềm năng phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Khi kết hợp với các chỉ số tài chính khác như ROA hay ROE, chỉ số này mang lại bức tranh toàn diện về sức khỏe tài chính và khả năng sinh lời của doanh nghiệp, từ đó tăng cường sự tin tưởng và hấp dẫn đầu tư.
2.3 Đối với các bên liên quan khác
EBIT giúp đánh giá khả năng chịu đựng rủi ro tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh sử dụng đòn bẩy tài chính cao. Tuy nhiên, việc EBIT không tính đến chi phí lãi vay có thể che giấu những nguy cơ tiềm ẩn, đòi hỏi các bên liên quan cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định hợp tác hay hỗ trợ.
Ngoài ra, EBIT còn thể hiện tính minh bạch trong báo cáo tài chính, cung cấp thông tin về khả năng sinh lời từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, từ đó xây dựng lòng tin và củng cố mối quan hệ hợp tác lâu dài.
Mặc dù EBIT là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh doanh, nhưng việc loại trừ chi phí lãi vay có thể tạo ra một cái nhìn chưa toàn diện về sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Một công ty sử dụng đòn bẩy tài chính cao có thể có chỉ số EBIT ấn tượng, tạo cảm giác rằng gánh nặng nợ vay không đáng kể. Tuy nhiên, đòn bẩy tài chính là một con dao hai lưỡi: trong khi giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận khi hoạt động tốt, nó cũng tiềm ẩn rủi ro lớn nếu doanh thu không đạt kỳ vọng.
Để hiểu rõ hơn về đòn bẩy tài chính và cách sử dụng hiệu quả, bạn có thể tham khảo chi tiết tại bài viết: “Đòn bẩy tài chính là gì? Cách tính và sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả”
3. Cách tính EBIT đơn giản, chính xác
Có 3 cách để xác định chỉ số EBIT, bao gồm các công thức tính sau:
- Cách 1:
| EBIT | = | Tổng doanh thu | – | Chi phí hoạt động |
Tuy nhiên, công thức 1 thường không được sử dụng thường xuyên do chi phí lãi vay nằm bên trong chi phí tài chính của doanh nghiệp nên về bản chất sẽ khó xác định được chi phí hoạt động.
- Cách 2:
| EBIT | = | Lợi nhuận trước thuế | + | Chi phí lãi vay |
- Cách 3
| EBIT | = | Lợi nhuận sau thuế | + | Thuế TNDN | + | Chi phí lãi vay |
Ví dụ:
Doanh nghiệp A có tổng doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh là 500 tỷ đồng, chi phí lãi vay là 10 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế là 140 tỷ đồng. Thuế thu nhập doanh nghiệp là 9,8 tỷ đồng.
Như vậy, Ebit sẽ được tính như sau:
| EBIT | = | Lợi nhuận trước thuế | + | Chi phí lãi vay |
| = | 140 | + | 10 | |
| = | 150 | |||
Các chỉ số để tính EBIT được xác định từ báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Trước đây, kế toán thường dùng công cụ bảng tính thủ công, tốn thời gian và dễ sai sót, gây khó khăn cho chủ doanh nghiệp. Giải pháp phù hợp hiện nay là ứng dụng các phần mềm quản lý, trong đó có phần mềm kế toán nhất là các phần mềm có tính năng tự động tổng hợp và lên báo cáo hoặc tính năng tổng hợp các chỉ tiêu tài chính như phần mềm kế toán online MISA AMIS, giúp tổng hợp và báo cáo nhanh chóng, chính xác.
4. Ứng dụng của chỉ số EBIT
Chỉ số EBIT không chỉ là một công cụ đo lường hiệu quả kinh doanh mà còn có nhiều ứng dụng quan trọng trong phân tích tài chính và đầu tư. Dưới đây là các ứng dụng cụ thể của chỉ số EBIT:
- EBIT dùng để tính tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu EBIT Margin
EBIT Margin – Hệ số biên lợi nhuận trước thuế và lãi vay ( hay Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu) được tính bằng cách lấy EBIT chia cho doanh thu thuần. Chỉ số này thể hiện tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh so với tổng doanh thu, giúp đánh giá hiệu quả chuyển đổi doanh thu thành lợi nhuận.
Công thức tính tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu EBIT margin như sau:
| Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu EBIT Margin | = | EBIT |
| Doanh thu thuần |
EBIT Margin càng cao cho thấy doanh nghiệp kiểm soát tốt chi phí hoạt động, khai thác tối đa hiệu quả kinh doanh. Nhà đầu tư thường sử dụng EBIT Margin để so sánh hiệu suất giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành.
- Phân tích tài chính trong mô hình Dupont
EBIT là một thành phần quan trọng trong mô hình Dupont, được sử dụng để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE).
Mô hình này phân tích mối liên hệ giữa lợi nhuận, hiệu quả sử dụng tài sản và đòn bẩy tài chính. EBIT giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về đóng góp của hoạt động kinh doanh vào tổng lợi nhuận và đánh giá cách doanh nghiệp quản lý tài sản và nguồn vốn.
Xem thêm: Mô hình phân tích Dupont – Ý nghĩa và cách vận dụng
- Tỷ số khả năng trả lãi
EBIT được sử dụng để tính chỉ số khả năng trả lãi ( Interest Coverage Ratio – ICR), của doanh nghiệp.
Công thức tính tỷ số khả năng trả lãi vay:
| Tỷ số khả năng trả lãi vay | = | EBIT |
| Chi phí lãi vay |
Chỉ số này cho biết khả năng doanh nghiệp chi trả lãi vay từ lợi nhuận trước thuế và lãi.
Một ICR cao cho thấy doanh nghiệp có sức khỏe tài chính tốt và khả năng thanh toán lãi vay cao. Ngược lại, chỉ số thấp phản ánh rủi ro mất khả năng thanh toán, đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính lớn.
- Định giá cổ phiếu khi sử dụng EBIT
EV/EBIT (Enterprise Value/EBIT) là một chỉ số định giá phổ biến trong đầu tư. Nó đo lường giá trị của doanh nghiệp so với lợi nhuận hoạt động, bao gồm cả nợ vay và vốn chủ sở hữu.
Công thức tính:
| Định giá cổ phiếu sử dụng EBIT | = | EV |
| EBIT |
Trong đó EV là giá trị doanh nghiệp và được xác định như sau:
| EV (giá trị doanh nghiệp) | = | Vốn hóa thị trường | + | Tổng nợ | – | Tiền mặt |
Chỉ số này giúp nhà đầu tư so sánh giá trị doanh nghiệp với các đối thủ cùng ngành hoặc mức trung bình thị trường. Một EV/EBIT thấp có thể cho thấy doanh nghiệp đang bị định giá thấp, từ đó mở ra cơ hội đầu tư.
5. EBIT có liên kết với EPS không?
EBIT (Earnings Before Interest and Tax) và EPS (Earnings Per Share) là hai chỉ số có mối liên kết chặt chẽ trong phân tích tài chính doanh nghiệp. Nếu EBIT phản ánh khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi trước khi trừ chi phí lãi vay và thuế thì EPS thể hiện lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu của doanh nghiệp.
Mối liên hệ này còn thể hiện rõ thông qua việc EBIT là nền tảng ban đầu cho lợi nhuận sau thuế – yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến EPS. Khi EBIT tăng, nếu các yếu tố khác như chi phí lãi vay và thuế không đổi, lợi nhuận ròng cũng sẽ tăng, kéo theo sự cải thiện của EPS. Ngược lại, nếu EBIT giảm, EPS cũng chịu tác động tiêu cực, làm giảm sức hấp dẫn của cổ phiếu đối với nhà đầu tư.
Tuy nhiên, EPS còn chịu ảnh hưởng từ các yếu tố khác như cấu trúc vốn, số lượng cổ phiếu lưu hành và chính sách thuế. Tuy nhiên, ngoài phân tích 2 chỉ số này, doanh nghiệp cũng cần phân tích các chỉ số khác để có cái nhìn tổng quan nhất.
6. Các chỉ số liên quan đến EBIT
Khi phân tích hiệu quả tài chính doanh nghiệp, ngoài EBIT, chúng ta cũng cần quan tâm đến các chỉ số khác như:
- EBIT Margin: Tỷ lệ phần trăm giữa EBIT và doanh thu thuần, giúp đánh giá hiệu quả sinh lời từ doanh thu. EBIT margin, hiệu quả hoạt động kinh doanh cốt lõi càng tốt.
- EBITDA (Earnings Before Interest, Tax, Depreciation, and Amortization): Là chỉ số mở rộng từ EBIT, bổ sung thêm khấu hao và chi phí phân bổ. EBITDA giúp đánh giá dòng tiền hoạt động của doanh nghiệp mà không bị ảnh hưởng bởi chính sách kế toán.
- Tỷ lệ EBIT trên tổng tài sản (ROA – Return on Assets): Thể hiện khả năng sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
- Tỷ lệ EBIT trên vốn chủ sở hữu (ROE – Return on Equity): Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu trong việc tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
- …
Các chỉ số này khi kết hợp với EBIT sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về hiệu quả hoạt động và tình hình tài chính của doanh nghiệp. Từ đó chủ doanh nghiệp hay nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định phù hợp.
Nếu chỉ đợi kế toán tổng hợp thủ công thì khó có thể có được những thông tin về chỉ số tài chính theo thời gian thực. Bởi vậy, các doanh nghiệp nên cân nhắc lựa chọn sử dụng các phần mềm hỗ trợ. Trong số các phần mềm kế toán hiện nay, phần mềm kế toán online MISA AMIS là một trong số những phần mềm có tính năng hỗ trợ quản lý chỉ số tài chính.
Phần mềm kế toán online MISA AMIS là trợ thủ đắc lực, đem đến cho nhà quản trị góc nhìn tổng quát về tình hình tài chính của doanh nghiệp qua các tính năng ưu việt:
- Xem báo cáo điều hành mọi lúc mọi nơi: Giám đốc, kế toán trưởng có thể theo dõi tình hình tài chính ngay trên di động, kịp thời ra quyết định điều hành doanh nghiệp.
- Đầy đủ báo cáo quản trị: Hàng trăm báo cáo quản trị theo mẫu hoặc tự thiết kế chỉnh sửa, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp thuộc mọi ngành nghề.
- Tự động hóa việc lập báo cáo: Tự động tổng hợp số liệu lên báo cáo thuế, báo cáo tài chính và các sổ sách giúp doanh nghiệp nộp báo cáo kịp thời, chính xác.
0904 885 833
https://www.misa.vn/
