CIO là gì? Mô tả công việc và kỹ năng của CIO

Trong thời đại số 4.0, công nghệ thông tin là yếu tố then chốt trong mọi hoạt động của doanh nghiệp. Để quản lý và định hướng chiến lược công nghệ, chức vụ CIO (Chief Information Officer) đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Đây là vị trí giúp doanh nghiệp khai thác công nghệ hiệu quả. Hãy cùng MISA AMIS tìm hiểu CIO là gì và công việc của một CIO.

1. CIO là gì?

CIO là viết tắt của Chief Information Officer – Giám đốc công nghệ thông tin, một thành viên của ban lãnh đạo trong doanh nghiệp.

Chức vụ CIO chịu trách nhiệm về chiến lược và các hoạt động liên quan đến công nghệ thông tin, quản lý hạ tầng công nghệ nhằm đảm bảo công nghệ hỗ trợ tốt cho mục tiêu vận hành và kinh doanh của công ty. CIO cũng là người chịu trách nhiệm rằng các khoản đầu từ vào công nghệ thông tin sẽ mang lại giá trị tương xứng và tất cả các yếu tố như phần cứng, phần mềm, mạng, dữ liệu, đường truyền nội bộ luôn sẵn sàng để có thể sử dụng được. 

Trong các công ty công nghệ, đặc biệt là các startup, CIO được coi là thành viên cốt cán của tổ chức, tiên phong trong các hoạt động đổi mới về công nghệ, thậm chí kiêm nhiệm luôn vai trò CEO. Bên cạnh đó CIO còn làm việc với các khách hàng, nhà cung cấp dịch vụ công nghệ và các nhà đầu tư.

2. Phân biệt CIO và CTO

Khi nhắc tới vị trí quản lý về công nghệ trong một doanh nghiệp, chúng ta có thể biết đến hai chức vụ là CIO (Chief Information Officer) và CTO (Chief Technology Officer). Vậy CIO và CTO có điểm gì khác biệt?

CIO và CTO ở cùng cấp độ trong hệ thống phân cấp của tổ chức, nhưng có trách nhiệm và trọng tâm khác nhau. CIO tập trung vào “bên trong”: quản lý hệ thống CNTT nội bộ, tối ưu hóa quy trình và đảm bảo an toàn dữ liệu. Trong khi đó, CTO chú trọng vào “bên ngoài”: phát triển công nghệ, đổi mới sản phẩm theo xu hướng thị trường và tạo ra giá trị cho khách hàng.

3. Vai trò của CIO đối với doanh nghiệp

3.1 Tạo ra giá trị thông qua công nghệ

CIO (Chief Information Officer) giữ vai trò quan trọng trong ban lãnh đạo cấp C-Suite (hay còn gọi là C-Level), chịu trách nhiệm giám sát và định hướng chiến lược công nghệ thông tin nhằm hỗ trợ hoạt động kinh doanh. Họ theo dõi những biến động kinh tế và xu hướng thị trường để đảm bảo công nghệ được áp dụng hiệu quả, đầu tư vào các công cụ phù hợp giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, bao gồm quản lý vận hành, quản trị tài chính và quản lý khách hàng.

Bên cạnh đó, CIO phối hợp chặt chẽ với các phòng ban như Truyền thông – Marketing, Kinh doanh, Nhân sự, Sản xuất… để cung cấp các giải pháp công nghệ tối ưu, nâng cao hiệu quả hoạt động và củng cố vị thế thương hiệu. Một nhiệm vụ quan trọng khác của CIO là khai thác và chuyển đổi lượng dữ liệu khổng lồ thành thông tin có giá trị, hợp tác với các chuyên gia dữ liệu để tìm ra công cụ và dịch vụ tối ưu, giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế từ dữ liệu.

3.2 Quản lý an ninh mạng và kiểm soát rủi ro

Trong bối cảnh các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng gia tăng, CIO đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn dữ liệu và quản lý rủi ro công nghệ thông tin cho doanh nghiệp. Các cuộc tấn công mạng có thể đến từ nhiều hình thức như mã độc, lừa đảo trực tuyến, rò rỉ dữ liệu nội bộ hoặc các cuộc tấn công có chủ đích, gây tổn hại nghiêm trọng đến tài sản, uy tín và hoạt động kinh doanh.

Để bảo vệ tổ chức trước những rủi ro này, CIO sẽ xây dựng và triển khai các chiến lược an ninh mạng, giám sát hệ thống công nghệ thông tin để phát hiện và ứng phó kịp thời với các mối đe dọa. Họ hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia bảo mật để thiết lập hệ thống phòng thủ vững chắc, bao gồm mã hóa dữ liệu, xác thực đa yếu tố, giám sát lưu lượng mạng và đào tạo nhận thức an ninh cho nhân viên.

Bên cạnh đó, CIO còn đảm nhận vai trò đánh giá rủi ro và lập kế hoạch ứng phó sự cố, đảm bảo doanh nghiệp có phương án phục hồi dữ liệu và duy trì hoạt động liên tục ngay cả khi bị tấn công. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật quốc tế như ISO 27001 hay NIST cũng là một phần quan trọng trong trách nhiệm của CIO, giúp doanh nghiệp bảo vệ thông tin khách hàng và duy trì niềm tin từ đối tác.

3.3 Xây dựng và lãnh đạo đội ngũ CNTT

Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, CIO là người định hướng chiến lược công nghệ và lãnh đạo, quản lý, phát triển đội ngũ công nghệ thông tin để doanh nghiệp luôn bắt kịp xu thế.

CIO chịu trách nhiệm tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân sự, đảm bảo rằng đội ngũ có đủ kỹ năng và nguồn lực để thực hiện các mục tiêu công nghệ của doanh nghiệp. CIO cần tạo ra môi trường làm việc sáng tạo, hỗ trợ nhân viên nâng cao chuyên môn và phát triển sự nghiệp.

Bên cạnh đó, CIO cũng phải thiết lập các mục tiêu chiến lược cho đội ngũ, đảm bảo sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận và đóng góp vào sự phát triển chung của tổ chức. Họ cần cung cấp công cụ, tài nguyên cần thiết để đội ngũ làm việc hiệu quả và duy trì hệ thống công nghệ ổn định, an toàn.

Xem Thêm: Ứng dụng phần mềm nhân sự tích hợp AI trong quản lý giúp CIO tối ưu hoá chi phí và thời gian

4. Mô tả công việc của chức vụ CIO

Công việc thường ngày của một CIO là gì? Dưới đây là những nhiệm vụ chính của CIO bên cạnh việc xây dựng chiến lược công nghệ thông tin tổng thể.

• Phê duyệt mua sắm thiết bị công nghệ thông tin: CIO giám sát ngân sách của bộ phận Công nghệ thông tin và đưa ra quyết định về việc mua sắm thiết bị công nghệ phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp.
• Quản lý và phân công công việc: CIO chịu trách nhiệm triển khai các dự án lớn, chia nhỏ các công việc thành các phân đoạn để các bộ phận có thể thực hiện hiệu quả và đạt mục tiêu chung.
• Quản lý bộ phận công nghệ thông tin: CIO điều hành và giám sát toàn bộ hoạt động của bộ phận Công nghệ thông tin, giải quyết các vấn đề phát sinh, theo dõi tiến độ công việc và đảm bảo nhân viên có tinh thần làm việc trách nhiệm.
• Giám sát triển khai mạng và hệ thống: CIO lên kế hoạch và giám sát quy trình triển khai các hệ thống công nghệ mới, bao gồm việc lắp đặt mạng và cơ sở dữ liệu, đảm bảo bảo mật và tuân thủ quy định.
• Phát triển mối quan hệ với nhà cung cấp công nghệ thông tin: CIO duy trì mối quan hệ chặt chẽ với các nhà cung cấp thiết bị và công nghệ để tìm hiểu về những sản phẩm và dịch vụ mới, hỗ trợ cho sự phát triển của công ty.
• Theo dõi xu hướng công nghệ mới: CIO cần cập nhật và nghiên cứu các xu hướng công nghệ mới, đảm bảo rằng công ty luôn nắm bắt được các cơ hội cải tiến quy trình và nâng cao năng suất.
• Lập chiến lược và tạo giải pháp công nghệ thông tin: CIO xây dựng các chiến lược công nghệ và giải pháp phù hợp để đáp ứng nhu cầu của công ty, bao gồm việc triển khai hệ thống đặc biệt hoặc các giải pháp làm việc từ xa.
• Hợp tác với ban lãnh đạo: CIO làm việc chặt chẽ với các giám đốc khác trong tổ chức để thảo luận về các vấn đề quan trọng, cải tiến quy trình và truyền đạt thông tin cho nhân viên nhằm hỗ trợ mục tiêu chung của công ty.

Tùy vào sự sắp xếp của tổ chức, cách thức vận hành của doanh nghiệp mà CIO có thể đảm nhận hầu hết các công việc trên hoặc không. CIO có thể giao phó một số nhiệm vụ cho nhân viên dưới quyền thực hiện và làm công tác quản lý, giám sát, đánh giá.

5. Kỹ năng cần có của một CIO

5.1 Kỹ năng cứng

• Kỹ năng chuyên môn về Công nghệ thông tin: CIO cần có kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, đặc biệt là về thiết kế hệ thống, quản lý phần mềm, mạng và kiến trúc. Họ cần hiểu rõ các công nghệ mới và khả năng áp dụng chúng vào công việc hàng ngày của tổ chức. Ngoài ra, CIO còn phải nắm bắt các xu hướng công nghệ, bao gồm bảo mật mạng và phân tích dữ liệu, giúp doanh nghiệp duy trì sự bảo mật và hoạt động hiệu quả.
• Kỹ năng quản lý ngân sách và các khoản đầu tư: CIO phải có khả năng quản lý ngân sách bộ phận công nghệ thông tin một cách hợp lý và tối ưu. Điều này bao gồm việc phân bổ ngân sách cho các dự án công nghệ, kiểm soát chi tiêu, dự tính rủi ro và đảm bảo các khoản đầu tư mang lại giá trị lâu dài cho công ty. Ngoài kiến thức chuyên ngành về công nghệ, CIO cũng cần có kiến thức tài chính để đưa ra quyết định về các khoản chi tiêu và đầu tư vào công nghệ mới, giúp cải thiện năng suất và hiệu quả.

5.2 Kỹ năng mềm

• Kỹ năng lãnh đạo: CIO không chỉ là người quản lý bộ phận công nghệ thông tin mà còn thuộc ban lãnh đạo của công ty. Họ phải có khả năng xây dựng và duy trì một đội ngũ mạnh mẽ, đồng thời tạo động lực cho nhân viên, phát triển tài năng và khuyến khích sáng tạo. Bên cạnh đó, CIO cần phải có khả năng đưa ra quyết định quan trọng và truyền cảm hứng cho nhân viên, đảm bảo mọi người đều hướng tới mục tiêu chung.
• Kỹ năng giao tiếp: Kỹ năng giao tiếp của CIO đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mối quan hệ giữa các bộ phận và với các bên liên quan ngoài công ty. CIO phải có khả năng giao tiếp hiệu quả, thuyết phục và truyền đạt các chiến lược công nghệ phức tạp một cách rõ ràng. Họ cũng cần là người lắng nghe và có khả năng giải quyết vấn đề qua việc hiểu và xử lý các ý kiến đóng góp từ các nhân viên và đối tác.
• Kỹ năng quản lý công việc và dự án: CIO là người quản lý và giám sát các dự án Công nghệ thông tin lớn, từ việc lập kế hoạch đến triển khai và đánh giá kết quả. Kỹ năng quản lý công việc và dự án của họ bao gồm việc phân bổ tài nguyên hiệu quả, kiểm soát tiến độ và chất lượng công việc, đồng thời phát hiện và giải quyết các vấn đề trong quá trình triển khai. CIO cũng cần có khả năng dự báo các rủi ro và áp dụng các biện pháp để giảm thiểu ảnh hưởng của chúng.

6. Lộ trình nghề nghiệp để trở thành CIO

Đa phần CIO bắt đầu từ những vị trí liên quan đến công nghệ thông tin như lập trình viên, phân tích hệ thống, quản trị mạng. Sau quá trình tích lũy kinh nghiệm và bồi dưỡng kỹ năng quản lý, họ thăng tiến lên quản lý cấp trung, cấp cao và cuối cùng là CIO.

• Vị trí IT khởi đầu: Lập trình viên, nhân viên phân tích hệ thống, quản trị mạng là các vị trị trực tiếp thực hiện các công việc IT, mang đến những kinh nghiệm thực tế và chi tiết nhất. Những công việc này sẽ giúp bạn tích lũy kiến thức, nâng cao kỹ năng, thấu hiểu về các hoạt động liên quan đến công nghệ thông tin và mối liên hệ của chúng với hoạt động kinh doanh.
• Vị trí quản lý IT cấp trung: Trưởng nhóm, quản lý dự án là các vị trí quản lý cấp trung. Những nhân viên có chuyên môn tốt, có tiềm năng thường được thăng cấp lên những vị trí này, từ đó có nhiều cơ hội tham gia vào các dự án lớn, mở rộng khả năng phát triển trong nghề.
• Vị trí quản lý IT cấp cao: Khi đã có nhiều năm kinh nghiệm hoặc có những thành tích nổi bật, bạn có cơ hội lên quản lý cấp cao hơn, như quản lý đa dự án, quản lý theo khu vực, giám đốc một mảng công nghệ thông tin như an ninh mạng… 
• Vị trí CIO: Mục tiêu của nhiều chuyên gia công nghệ thông tin là đảm nhận vị trí Giám đốc Công nghệ thông tin (CIO). Để thành công trong vai trò này, ngoài kiến thức kỹ thuật vững chắc, CIO cần có khả năng kết hợp chiến lược kinh doanh và công nghệ, đồng thời sở hữu kỹ năng lãnh đạo xuất sắc.

Bên cạnh việc trở thành CIO, nhiều chuyên gia có thể đổi hướng sang các vị trí khác trong ban lãnh đạo như giám đốc điều hành COO, giám đốc tài chính CFO, giám đốc công ty CEO… Các CIO cũng có thể kiêm nhiệm các vị trí cố vấn chiến lược, thành viên hội đồng quản trị, diễn giả…

Lộ trình thăng tiến lên vị trí CIO có thể khác biệt tùy thuộc vào mỗi người và mỗi tổ chức. Những yếu tố như năng lực chuyên môn, kinh nghiệm làm việc và khả năng lãnh đạo sẽ ảnh hưởng lớn đến con đường phát triển sự nghiệp.  Một tổ chức có chiến lược rõ ràng sẽ hỗ trợ nhân viên bằng các chương trình đào tạo lãnh đạo, giao quyền và cơ hội cho họ quản lý các dự án lớn, tạo nền tảng cho họ tiến lên vị trí quản lý và CIO.

7. Thu nhập của CIO

Tại Việt Nam, mức thu nhập của một CIO có thể dao động từ 50 triệu đến 150 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào quy mô công ty và ngành nghề. Trong các công ty lớn, tập đoàn đa quốc gia hoặc các công ty công nghệ, mức lương có thể cao hơn, thậm chí lên đến 200 triệu đồng mỗi tháng, bao gồm các phúc lợi và thưởng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức thu nhập của CIO ở Việt Nam bao gồm:

• Quy mô công ty: Các tập đoàn lớn và công ty công nghệ thường có mức lương cao hơn.
• Kinh nghiệm và chuyên môn: CIO với nhiều năm kinh nghiệm hoặc chuyên môn cao có thể nhận mức lương cao hơn.
• Vị trí địa lý: Các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM thường có mức thu nhập cao hơn so với các khu vực khác.

8. Các công cụ hỗ trợ cho CIO

Các công cụ hỗ trợ CIO rất quan trọng trong việc quản lý và tối ưu công việc, đồng thời đảm bảo công nghệ đáp ứng các mục tiêu kinh doanh của tổ chức. Một số công cụ quan trọng giúp CIO trong công việc hàng ngày bao gồm:

Tìm hiểu và dùng thử nền tảng MISA AMIS

• Phần mềm Quản lý Tài nguyên Doanh nghiệp (ERP): Các phần mềm như SAP, Oracle ERP Cloud, Microsoft Dynamics 365, MISA AMIS giúp điều phối các quy trình kinh doanh, bao gồm mua hàng, sản xuất và quản lý dự án. Những công cụ này giúp cải thiện sự liên kết giữa các phòng ban trong tổ chức.
• Phần mềm Quản lý Cơ sở Dữ liệu: Các công cụ như MySQL, Oracle Database và Microsoft SQL Server rất quan trọng trong việc lưu trữ và bảo mật dữ liệu công ty. Chúng cung cấp khả năng truy cập dễ dàng và giúp phối hợp hiệu quả giữa các nhóm.
• Giải pháp Điện toán Đám mây: Các dịch vụ đám mây như Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure và Google Cloud mang lại tính linh hoạt và khả năng mở rộng. Chúng hỗ trợ việc quản lý các tài nguyên công nghệ thông tin một cách hiệu quả và dễ dàng thích ứng với nhu cầu thay đổi.
• Công cụ An ninh Mạng: Các nền tảng như KnowBe4 giúp đào tạo nhân viên về an ninh mạng, trong khi PhishMe hỗ trợ mô phỏng các cuộc tấn công phishing để nâng cao nhận thức về bảo mật.
• Nền tảng Phân tích Dữ liệu: Các công cụ như Tableau và Power BI giúp CIO có thể phân tích dữ liệu theo thời gian thực và đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu, từ đó thúc đẩy các chiến lược kinh doanh hiệu quả.

9. Kết luận

Với những thông tin trên, MISA tin rằng bạn đọc đã hiểu rõ CIO là chức vụ gì, nhiệm vụ của một CIO là gì và làm thế nào để trở thành CIO. Vị trí Giám đốc Công nghệ Thông tin đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các tổ chức hiện đại. Vị trí này yêu cầu kỹ năng chuyên môn về công nghệ và tầm nhìn chiến lược để dẫn dắt doanh nghiệp phát triển trong kỷ nguyên số.