Brainstorming là gì? Làm sao để thực hiện brainstorming hiệu quả

Dù ở quy mô nào, doanh nghiệp cũng cần đến khả năng khơi nguồn ý tưởng sáng tạo và đột phá. Và Brainstorming chính là chìa khóa để mở cánh cửa đó. Brainstorming, một trong những công cụ không thể thiếu trong quản trị doanh nghiệp hiện đại.  Cùng MISA AMIS tìm hiểu về brainstorming qua bài viết dưới đây nhé!

1. Brainstorming là gì?

Brainstorming, hay còn gọi là “tạo bão ý tưởng”, là một kỹ thuật làm việc nhóm được thiết kế để tạo ra một số lượng lớn ý tưởng trong một khoảng thời gian ngắn. Điểm cốt lõi của Brainstorming nằm ở việc khuyến khích mọi thành viên tham gia đóng góp ý kiến một cách tự do, không phán xét, từ đó kích thích tư duy sáng tạo và tìm ra những giải pháp độc đáo cho vấn đề đang được đặt ra.

Hiểu một cách đơn giản, Brainstorming là một cuộc họp ý tưởng, nơi mọi người cùng nhau “vắt óc” để đưa ra càng nhiều ý tưởng càng tốt, bất kể ý tưởng đó có vẻ kỳ lạ hay không khả thi. Mục tiêu của brainstorming là khai thác sức mạnh tập thể, phá bỏ lối mòn tư duy cá nhân và tạo ra một “ngân hàng” ý tưởng phong phú để lựa chọn và phát triển.

2. Nguồn gốc của phương pháp Brainstorm

Phương pháp Brainstorming được khai sinh bởi Alex Faickney Osborn, một nhà quảng cáo người Mỹ, vào những năm 1930. Osborn nhận thấy rằng các cuộc họp truyền thống thường bị chi phối bởi sự e ngại, dè dặt, khiến cho các ý tưởng sáng tạo bị kìm hãm. Để giải quyết vấn đề này, ông đã phát triển Brainstorming như một công cụ để kích thích tư duy sáng tạo tập thể, khuyến khích sự tham gia của mọi người và tạo ra môi trường làm việc cởi mở, không phán xét.

Ý tưởng về Brainstorming của Osborn nhanh chóng lan rộng và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ kinh doanh, giáo dục, khoa học, đến nghệ thuật và thiết kế. Ngày nay, Brainstorming đã trở thành một trong những phương pháp tư duy sáng tạo phổ biến và hiệu quả nhất trên thế giới.

3. Tại sao Brainstorming quan trong trong quản trị doanh nghiệp?

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động và cạnh tranh khốc liệt hiện nay, khả năng đổi mới sáng tạo và đưa ra những giải pháp đột phá là yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Brainstorming đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp nhà quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp đạt được mục tiêu này, bởi những lý do sau:

• Giải quyết các vấn đề phức tạp: Doanh nghiệp thường xuyên phải đối mặt với những vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự kết hợp của nhiều góc nhìn và kiến thức khác nhau để tìm ra giải pháp tối ưu. Brainstorming tạo ra một diễn đàn để tập hợp trí tuệ tập thể, phân tích vấn đề từ nhiều khía cạnh, và tìm ra những giải pháp mà một cá nhân khó có thể nghĩ ra.
• Thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo: Brainstorming khuyến khích tư duy “ngoài chiếc hộp”, phá bỏ lối mòn tư duy, và tạo ra môi trường để những ý tưởng mới lạ, độc đáo nảy sinh. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc phát triển sản phẩm mới, dịch vụ mới, chiến lược kinh doanh mới, và cải tiến quy trình hoạt động.
• Nâng cao hiệu quả ra quyết định: Bằng cách thu thập và xem xét một lượng lớn ý tưởng, Brainstorming giúp nhà quản lý có được cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề, đánh giá các lựa chọn một cách kỹ lưỡng hơn, và đưa ra quyết định sáng suốt và hiệu quả hơn.
• Tăng cường sự gắn kết và hợp tác nhóm: Brainstorming tạo cơ hội cho các thành viên trong nhóm làm việc cùng nhau, chia sẻ ý tưởng, lắng nghe ý kiến của nhau, và xây dựng tinh thần đồng đội. Quá trình này giúp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, cải thiện giao tiếp, và nâng cao hiệu quả làm việc nhóm.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: So với việc nghiên cứu và tìm kiếm giải pháp một cách độc lập, Brainstorming có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể trong quá trình giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định.

Tham khảo thêm: Top 10 nền tảng quản trị doanh nghiệp toàn diện hiệu quả 2025

4. Những nguyên tắc “vàng” khi Brainstorming ý tưởng sáng tạo

Để một buổi Brainstorming đạt được hiệu quả cao nhất, cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản sau:

• Tập trung vào số lượng: Mục tiêu hàng đầu là tạo ra càng nhiều ý tưởng càng tốt. Không đặt nặng vấn đề chất lượng ở giai đoạn này. Càng nhiều ý tưởng được đưa ra, cơ hội tìm thấy những ý tưởng đột phá càng cao.
• Không phán xét, không chỉ trích: Mọi ý tưởng đều được chào đón và ghi nhận, không phân biệt hay hay dở, khả thi hay không khả thi. Nguyên tắc này tạo ra một môi trường an toàn và cởi mở, khuyến khích mọi người tự do đóng góp ý kiến mà không sợ bị đánh giá tiêu cực.
• Khuyến khích ý tưởng “điên rồ”: Những ý tưởng độc đáo và đột phá thường xuất phát từ những ý tưởng có vẻ “kỳ quặc” hoặc “phi lý” ban đầu. Hãy khuyến khích mọi người vượt ra khỏi giới hạn tư duy thông thường, đưa ra những ý tưởng táo bạo và khác biệt.
• Kết hợp và phát triển ý tưởng: Các thành viên có thể xây dựng ý tưởng dựa trên ý tưởng của người khác, kết hợp các ý tưởng khác nhau để tạo ra ý tưởng mới, hoặc phát triển ý tưởng ban đầu thành một ý tưởng hoàn thiện hơn. Sự cộng hưởng ý tưởng là chìa khóa để tạo ra những giải pháp sáng tạo.
• Ghi lại tất cả các ý tưởng: Đảm bảo rằng mọi ý tưởng được đưa ra đều được ghi lại một cách đầy đủ và chính xác, không bỏ sót bất kỳ ý tưởng nào. Có thể sử dụng bảng trắng, giấy nhớ, hoặc các công cụ trực tuyến để ghi lại ý tưởng.

Tham khảo thêm: Top 10 phần mềm quản lý doanh nghiệp nâng cao hiệu suất 2025

5. Các công việc thường áp dụng phương pháp Brainstorming đạt hiệu quả cao

Brainstorming là một công cụ đa năng và có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của doanh nghiệp, bao gồm:

• Marketing và truyền thông: Phát triển ý tưởng cho chiến dịch quảng cáo, slogan, nội dung truyền thông, sự kiện, chương trình khuyến mãi…
• Nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D): Tìm kiếm ý tưởng cho sản phẩm mới, cải tiến sản phẩm hiện có, phát triển tính năng mới, thiết kế bao bì…
• Chiến lược kinh doanh: Xây dựng chiến lược cạnh tranh, mở rộng thị trường, thâm nhập thị trường mới, phát triển mô hình kinh doanh mới…
• Giải quyết vấn đề và ra quyết định: Tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề phát sinh trong hoạt động kinh doanh, đưa ra quyết định về các vấn đề quan trọng, lựa chọn phương án tối ưu…
• Quản lý nhân sự: Tuyển dụng và giữ chân nhân tài, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, giải quyết xung đột nội bộ, cải thiện hiệu suất làm việc…
• Vận hành và sản xuất: Tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm, giảm chi phí vận hành, nâng cao hiệu quả hoạt động…

6. Quy trình Brainstorming tìm kiếm ý tưởng

Một buổi Brainstorming hiệu quả thường bao gồm các bước sau:

• Xác định rõ mục tiêu: Trước khi bắt đầu, cần xác định rõ vấn đề cần giải quyết hoặc mục tiêu cần đạt được. Mục tiêu càng rõ ràng, buổi Brainstorming càng tập trung và hiệu quả.
• Chuẩn bị và mời người tham gia: Chọn lựa những người có kiến thức, kinh nghiệm liên quan đến vấn đề, đảm bảo sự đa dạng về chuyên môn và góc nhìn. Số lượng người tham gia lý tưởng thường từ 5-10 người.
• Chọn người điều phối (Facilitator): Người điều phối có vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn buổi Brainstorming, đảm bảo tuân thủ nguyên tắc, khuyến khích sự tham gia của mọi người, và ghi lại ý tưởng.
• Giải thích quy tắc và mục tiêu: Trước khi bắt đầu, người điều phối cần giải thích rõ các nguyên tắc Brainstorming và mục tiêu của buổi họp để mọi người hiểu rõ và hợp tác.
• Tiến hành Brainstorming: Bắt đầu quá trình tạo ý tưởng. Người điều phối có thể đặt câu hỏi gợi mở, sử dụng các kỹ thuật Brainstorming khác nhau (sẽ được giới thiệu ở phần sau), và khuyến khích mọi người đóng góp ý kiến.
• Ghi lại ý tưởng: Người điều phối hoặc một người được chỉ định sẽ ghi lại tất cả các ý tưởng được đưa ra một cách đầy đủ và rõ ràng.
• Làm rõ và nhóm các ý tưởng: Sau khi Brainstorming kết thúc, các ý tưởng được ghi lại cần được làm rõ, phân loại, và nhóm lại theo chủ đề hoặc tiêu chí nhất định.
• Đánh giá và lựa chọn ý tưởng: Dựa trên các tiêu chí đã được xác định trước, các ý tưởng sẽ được đánh giá, sàng lọc, và lựa chọn những ý tưởng tiềm năng nhất để phát triển và triển khai.

7. Các kỹ thuật Brainstorming giúp thúc đẩy sự sáng tạo của bạn

Ngoài phương pháp Brainstorming truyền thống, còn có nhiều kỹ thuật Brainstorming khác nhau có thể được áp dụng để tăng cường sự sáng tạo và hiệu quả của buổi họp, bao gồm:

• Brainwriting (Brainstorming viết): Thay vì nói, các thành viên viết ý tưởng của mình ra giấy (giấy nhớ), sau đó trao đổi và phát triển ý tưởng dựa trên những gì đã viết. Kỹ thuật này phù hợp cho những nhóm ngại nói hoặc muốn tập trung tư duy cá nhân trước khi chia sẻ.
• Mind Mapping (Sơ đồ tư duy): Sử dụng sơ đồ tư duy để trực quan hóa ý tưởng và mối liên hệ giữa các ý tưởng. Bắt đầu từ chủ đề trung tâm, sau đó phát triển các nhánh ý tưởng cấp 1, cấp 2, cấp 3… Kỹ thuật này giúp hệ thống hóa ý tưởng và nhìn nhận vấn đề một cách tổng quan.
• Reverse Brainstorming (Brainstorming ngược): Thay vì tìm ý tưởng giải quyết vấn đề, bắt đầu bằng việc tìm ra nguyên nhân gây ra vấn đề hoặc cách làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Sau đó, đảo ngược lại các nguyên nhân hoặc cách làm tồi tệ hơn để tìm ra giải pháp. Kỹ thuật này giúp nhìn nhận vấn đề từ một góc độ khác và tìm ra những giải pháp độc đáo.
• Starbursting: Bắt đầu bằng một câu hỏi trung tâm, sau đó đặt ra các câu hỏi mở rộng xung quanh câu hỏi trung tâm, sử dụng các từ hỏi như Ai, Cái gì, Ở đâu, Khi nào, Tại sao, và Như thế nào (5W1H). Kỹ thuật này giúp khám phá vấn đề một cách toàn diện và chi tiết.
• Stepladder Technique (Kỹ thuật bậc thang): Bắt đầu với hai người, sau đó lần lượt từng người tham gia vào cuộc họp và chia sẻ ý tưởng của mình trước khi nghe ý kiến của những người trước đó. Kỹ thuật này giúp đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội đóng góp ý kiến một cách độc lập trước khi bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác.
• Charette Procedure: Chia nhóm lớn thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm làm việc trên một khía cạnh khác nhau của vấn đề trong một khoảng thời gian ngắn, sau đó các nhóm luân phiên trình bày và góp ý cho nhau. Kỹ thuật này phù hợp với các vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự tham gia của nhiều chuyên gia từ các lĩnh vực khác nhau.

8. Những lỗi cần tránh khi Brainstorming ý tưởng 

Để Brainstorming đạt hiệu quả cao nhất, cần lưu ý những điều sau và tránh mắc phải những lỗi phổ biến sau:

• Không xác định rõ mục tiêu: Khi không xác định rõ mục tiêu buổi Brainstorming sẽ trở nên lan man và thiếu tập trung .
• Phán xét và chỉ trích ý tưởng: Trong quá trình brainstorming, việc phán xét và chỉ trích các ý tưởng sẽ giết chết sự sáng tạo và làm nản lòng những người tham gia.
• Chiếm lĩnh cuộc họp: Trường hợp trong buổi họp, một vài người nói quá nhiều, lấn át người khác, khiến cho những người khác không có cơ hội đóng góp ý kiến, cuộc họp sẽ trở nên kém hiệu quả.
• Thiếu sự chuẩn bị: Khi không chuẩn bị trước về vấn đề, công cụ, và không gian…  sẽ làm giảm hiệu suất và khả năng của những người tham gia,.
• Quá tập trung vào “tính khả thi” ở giai đoạn đầu: Việc đánh giá tính khả thi quá sớm sẽ hạn chế sự sáng tạo và bỏ lỡ những ý tưởng đột phá.

9. Những lưu ý khi Brainstorming ý tưởng hiệu quả

• Đảm bảo sự đa dạng của người tham gia: Việc mời những người có chuyên môn, kinh nghiệm, và góc nhìn khác nhau sẽ giúp tạo ra nhiều ý tưởng phong phú và đa dạng hơn.
•  Tạo không khí thoải mái và cởi mở: Môi trường làm việc thoải mái, không áp lực, khuyến khích sự sáng tạo sẽ giúp mọi người tự tin đóng góp ý kiến.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ: Bảng trắng, giấy nhớ, bút, phần mềm Mind Mapping, các công cụ Brainstorming trực tuyến… sẽ giúp ghi lại, trực quan hóa, và quản lý ý tưởng hiệu quả hơn.
• Kết hợp Brainstorming với các phương pháp tư duy khác: Brainstorming có thể được kết hợp với các phương pháp tư duy khác như Design Thinking, Six Thinking Hats, SCAMPER… để tăng cường hiệu quả và giải quyết vấn đề toàn diện hơn.
• Đánh giá và lựa chọn ý tưởng một cách khách quan: Sử dụng các tiêu chí rõ ràng, đánh giá ý tưởng dựa trên dữ liệu và thông tin, và tham khảo ý kiến của các chuyên gia để lựa chọn ý tưởng phù hợp nhất.

10. Những giải pháp đột phá và xu hướng Brainstorming hiện nay

Trong thời đại công nghệ 4.0 và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), Brainstorming cũng đang có những bước chuyển mình và xuất hiện những xu hướng mới:

• Brainstorming trực tuyến (Virtual Brainstorming): Sử dụng các công cụ trực tuyến (video conference, bảng trắng điện tử, phần mềm Brainstorming…) để thực hiện Brainstorming từ xa, phù hợp với xu hướng làm việc từ xa và đội ngũ phân tán địa lý.
• Brainstorming dựa trên dữ liệu (Data-driven Brainstorming): Kết hợp dữ liệu lớn (Big Data) và phân tích dữ liệu để cung cấp thông tin, gợi ý, và định hướng cho buổi Brainstorming, giúp ý tưởng dựa trên bằng chứng và xu hướng thị trường.
• Brainstorming hỗ trợ bởi AI (AI-powered Brainstorming): Sử dụng AI để hỗ trợ quá trình Brainstorming, ví dụ: gợi ý ý tưởng, phân tích ý tưởng, tự động hóa việc ghi chép và phân loại ý tưởng.
• Gamification trong Brainstorming: Áp dụng các yếu tố trò chơi (thưởng điểm, bảng xếp hạng, thử thách…) vào Brainstorming để tăng tính tương tác, hứng thú, và sáng tạo của người tham gia.
• Brainstorming kết hợp Design Thinking: Kết hợp Brainstorming với quy trình Design Thinking để tạo ra các giải pháp sáng tạo, tập trung vào nhu cầu người dùng và có tính khả thi cao.

Brainstorming là một công cụ mạnh mẽ và linh hoạt để khơi nguồn ý tưởng sáng tạo và giải quyết vấn đề trong doanh nghiệp. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc, áp dụng quy trình phù hợp, và sử dụng các kỹ thuật Brainstorming hiệu quả, nhà quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp có thể tận dụng tối đa sức mạnh tập thể, thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo, và đưa doanh nghiệp vươn tới thành công.

Trong bối cảnh kinh doanh ngày càng cạnh tranh và biến động, Brainstorming không chỉ là một kỹ năng hữu ích mà còn là một lợi thế cạnh tranh quan trọng. Hãy áp dụng Brainstorming vào thực tế quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp của bạn ngay hôm nay để khám phá những tiềm năng to lớn mà nó mang lại!

11. Phân biệt phương pháp Brainstorming và 6 chiếc mũ tư duy (Six Thinking Hats)

Brainstorming và 6 chiếc mũ tư duy (Six Thinking Hats) đều là những phương pháp tư duy sáng tạo và làm việc nhóm hiệu quả, tuy nhiên, chúng có những điểm khác biệt quan trọng: